Những điều cần biết – Thừa kế có yếu tố nước ngoài

Việc thừa kế có yếu tố nước ngoài đã luôn là một chủ đề pháp lý quan trọng và phức tạp đối với nhiều người, đặc biệt là trong bối cảnh hiện nay khi hội nhập quốc tế và sinh sống ở nước ngoài trở nên phổ biến hơn bao giờ hết.

Thừa kế là quá trình chuyển nhượng tài sản từ người qua đời đến những người thừa kế, nhưng khi người qua đời hoặc người thừa kế liên quan đến nước ngoài, có một loạt các yếu tố pháp lý phải được xem xét. Trong bài viết này, chúng ta sẽ khám phá những điều cần biết về thừa kế có yếu tố nước ngoài, từ các quy định pháp lý đến cách xử lý các tình huống phức tạp và tối ưu hóa quyền và lợi ích của người thừa kế trong các trường hợp cụ thể.

Thế nào là thừa kế có yếu tố nước ngoài

Theo khoản 2 Điều 663 Bộ luật Dân sự 2015, quan hệ dân sự có yếu tố nước ngoài là quan hệ dân sự thuộc một trong các trường hợp sau đây:

• Có ít nhất một trong các bên tham gia là cá nhân, pháp nhân nước ngoài;
• Các bên tham gia đều là công dân Việt Nam, pháp nhân Việt Nam nhưng việc xác lập, thay đổi, thực hiện hoặc chấm dứt quan hệ đó xảy ra tại nước ngoài;
• Các bên tham gia đều là công dân Việt Nam, pháp nhân Việt Nam nhưng đối tượng của quan hệ dân sự đó ở nước ngoài.

Như vậy, có thể hiểu, thừa kế có yếu tố nước ngoài là quan hệ thừa kế có ít nhất một trong các bên tham gia là người nước ngoài, sự kiện dẫn đến phát sinh quan hệ thừa kế giữa công dân Việt Nam xảy ra tại nước ngoài, hoặc đối tượng của quan hệ là tài sản, quyền tài sản, nghĩa vụ dân sự ở nước ngoài.

Những vấn đề cần xác định khi phát sinh quan hệ thừa kế có yếu tố nước ngoài 

 Xác định trường hợp thừa kế: 

Cần xác định rõ trường hợp thừa kế thuộc thừa kế theo di chúc hoặc thừa kế theo pháp luật:

• Theo Điều 629 Bộ luật Dân sự 2015, thừa kế theo di chúc thông qua việc di chúc được lập bởi ý chí của cá nhân nhằm chuyển tài sản của mình cho người khác sau khi chết.
• Theo Điều 649 Bộ luật Dân sự 2015, thừa kế theo pháp luật là thừa kế theo hàng thừa kế, điều kiện và trình tự thừa kế do pháp luật quy định.

Xác định di sản được thừa kế: 

Di sản theo Điều 612 Bộ luật Dân sự 2015 bao gồm tài sản riêng của người chết, phần tài sản của người chết trong tài sản chung với người khác. Thông thường, di sản có thể bao gồm bất động sản hoặc động sản. Trong trường hợp thừa kế có yếu tố nước ngoài, di sản thừa kế có thể được xác định như sau:

• Trường hợp di sản thừa kế là động sản, quan hệ thừa kế được xác định theo pháp luật của nước mà người để lại di sản thừa kế có quốc tịch ngay trước khi chết. Vì vậy, nếu công dân có quốc tịch Việt Nam chết tại nước ngoài, thì động sản do người đó để lại vẫn sẽ áp dụng pháp luật Việt Nam cho việc chia thừa kế theo quy định tại khoản 1 Điều 680 Bộ luật Dân sự 2015.
• Trường hợp di sản thừa kế là bất động sản (đất đai, nhà cửa, công trình xây dựng, …), việc thừa kế sẽ được xác định theo pháp luật của nước nơi có bất động sản đó. Đối với trường hợp này sẽ bao gồm hai tình huống thường xảy ra, cụ thể:

+ Tình huống bất động sản đặt tại nước ngoài sẽ áp dụng theo pháp luật nước đó.

+ Tình huống bất động sản đặt tại Việt Nam và người hưởng di sản là người nước ngoài (không có quốc tịch Việt Nam). Theo Điều 186 Luật Đất đai 2013, người nước ngoài đủ điều kiện được mua nhà tại Việt Nam sẽ được hưởng thừa kế nhà ở trong thời hạn nhà nước quy định.

Có các quyền mua bán, tặng cho, thừa kế trong thời hạn luật định. Trường hợp người nước ngoài không đủ điều kiện mua nhà ở tại Việt Nam thì chỉ được hưởng giá trị của bất động sản đó và không phát sinh quyền thừa kế, mua bán, tặng cho đối với bất động sản.  

Chung quy lại, thừa kế có yếu tố nước ngoài đòi hỏi sự hiểu biết sâu rộng về pháp lý quốc tế và quy định của Bộ luật Dân sự 2015. Người thừa kế cần tỉnh táo, cẩn trọng và tìm kiếm sự hỗ trợ chuyên nghiệp để đảm bảo rằng quyền và lợi ích của họ được bảo vệ một cách tốt nhất trong quá trình thừa kế này, đặc biệt khi yếu tố nước ngoài xuất hiện.

Nếu có bất kỳ khó khăn trong quá trình thực hiện thừa kế có yếu tố nước ngoài các bạn có thể liên hệ chúng tôi thông qua những thông tin dưới đây.