Các vấn đề khi Ứng xử trên không gian mạng 2024

Trong thời đại số hóa phát triển mạnh mẽ, mạng xã hội đã trở thành một phần không thể thiếu của cuộc sống hàng ngày. Hàng tỷ người trên khắp thế giới sử dụng các nền tảng mạng xã hội để chia sẻ thông tin, tương tác với bạn bè và tiếp cận thông tin từ khắp nơi. Tuy nhiên, quyền tự do thông tin và việc chia sẻ dữ liệu trên mạng xã hội cũng đặt ra một loạt vấn đề pháp lý cần được quan tâm. Trong bài viết này sẽ đề cập về những quy tắc ứng xử trên không gian mạng và chúng ta sẽ tìm hiểu về những vấn đề cần lưu ý khi đăng tải thông tin trên mạng xã hội, từ các quy tắc có liên quan đến những chế tài mà tổ chức, cá nhân vi phạm phải đối mặt khi thực hiện hành vi vi phạm.

🔸Mục lục

Những quy tắc ứng xử trên không gian mạng
- Quy tắc ứng xử chung:
- Quy tắc ứng xử của tổ chức, cá nhân:
Chế tài xử phạt đối với các hành vi vi phạm
- Xử phạt vi phạm hành chính:
- Xử phạt vi phạm hình sự:

Những quy tắc ứng xử trên không gian mạng

Quyền tự do ngôn luận là một trong các quyền của công dân Việt Nam được ghi nhận tại Hiến pháp 2013. Vì thế, đây chính là tiền đề cho sự rộng rãi trong các nội dung mà được đăng tải hằng ngày trên mạng xã hội. Tuy nhiên, nhằm tạo dựng sự văn minh và tiến bộ, Bộ Thông tin và Truyền thông đã ban hành Bộ quy tắc ứng xử trên mạng xã hội. Theo đó, tổ chức và cá nhân khi tham gia mạng xã hội cần tuần thủ các quy tắc sau đây:

Quy tắc ứng xử chung:

Quy tắc ứng xử chung trên mạng xã hội, được ghi nhận tại Điều 3 Bộ Quy tắc ứng xử trên mạng xã hội, là một phần quan trọng để đảm bảo một môi trường trực tuyến an toàn, tử tế và tuân thủ pháp luật:

Quy tắc tôn trọng, tuân thủ pháp luật:

Điều này yêu cầu người dùng mạng xã hội tuân thủ pháp luật Việt Nam khi sử dụng các nền tảng trực tuyến. Nó bao gồm tuân thủ các quy định về an ninh mạng, bản quyền, quyền riêng tư và các luật khác liên quan đến hoạt động trực tuyến.
Tôn trọng quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức và cá nhân khác là quan trọng để duy trì môi trường trực tuyến hòa bình và có trật tự.

Quy tắc lành mạnh:

Nguyên tắc này khuyến khích người dùng mạng xã hội thực hiện các hành vi và ứng xử trên mạng xã hội một cách phù hợp với các giá trị đạo đức, văn hóa, và truyền thống tốt đẹp của dân tộc Việt Nam.
Bảo vệ sự đoàn kết và định hình một môi trường trực tuyến tích cực và hỗ trợ sự phát triển của xã hội.

Quy tắc an toàn, bảo mật thông tin:

Quy định này yêu cầu người dùng mạng xã hội tuân thủ các quy định và hướng dẫn về bảo vệ an toàn và bảo mật thông tin. Điều này bao gồm bảo vệ thông tin cá nhân, tránh tiết lộ thông tin quan trọng, và tránh sử dụng thông tin cá nhân của người khác một cách không đúng đắn.

Quy tắc trách nhiệm:

Quy tắc này nhấn mạnh sự tôn trọng về trách nhiệm của người dùng mạng xã hội đối với hành vi và ứng xử trực tuyến của họ.
Quy định này cũng đề cập đến việc phối hợp với các cơ quan chức năng để xử lý hành vi vi phạm pháp luật, bảo vệ quyền và an toàn của mọi người trực tuyến.

Những quy tắc trên đặt ra tiêu chuẩn cho việc ứng xử trực tuyến và chia sẻ thông tin trên mạng xã hội tại Việt Nam. Chúng nhấn mạnh sự quan trọng của sự tôn trọng, đạo đức, và tuân thủ pháp luật trong môi trường trực tuyến, đóng góp vào việc duy trì một môi trường an toàn và lành mạnh trên Internet.

Quy tắc ứng xử của tổ chức, cá nhân:

Quy định về quy tắc ứng xử cho tổ chức và cá nhân, như được mô tả trong Điều 4, đề cập đến nhiều khía cạnh quan trọng liên quan đến ứng xử và hoạt động trên mạng xã hội. Dưới đây là phân tích chi tiết:

Tìm hiểu và tuân thủ các điều khoản hướng dẫn sử dụng:

Nguyên tắc này khuyến khích cá nhân và tổ chức đọc và hiểu các điều khoản hướng dẫn sử dụng của nền tảng mạng xã hội trước khi tham gia, đăng ký, hoặc sử dụng nó.

Sử dụng thông tin cá nhân thật:

Người dùng mạng xã hội nên sử dụng họ, tên thật cá nhân hoặc tên hiệu thật của tổ chức, cơ quan. Điều này giúp xác thực danh tính và đảm bảo tính chân thực trên mạng xã hội.

Bảo mật tài khoản và báo cáo vi phạm:

Tạo biện pháp để bảo vệ tài khoản trực tuyến và nhanh chóng thông báo cho cơ quan chức năng và nhà cung cấp dịch vụ khi tài khoản bị mất quyền kiểm soát hoặc bị lợi dụng một cách không lành mạnh.

Chia sẻ thông tin có nguồn chính thống:

Khuyến khích việc chia sẻ thông tin chỉ từ nguồn chính thống và đáng tin cậy để ngăn ngừa sự phát tán thông tin sai lệch và đảm bảo tính chính xác trên mạng xã hội.

Ứng xử phù hợp với giá trị đạo đức và văn hóa Việt Nam:

Nguyên tắc này tôn trọng giá trị đạo đức, văn hóa và truyền thống tốt đẹp của dân tộc Việt Nam, khuyến khích hành vi và ứng xử trên mạng xã hội phù hợp với những giá trị này.

Không đăng tải nội dung vi phạm pháp luật:

Nghiêm cấm việc đăng tải nội dung vi phạm pháp luật, bao gồm vi phạm quyền riêng tư, đánh đồng danh dự và nhân phẩm, vi phạm thuần phong mĩ tục, hoặc tung tin giả.

Khuyến khích sử dụng mạng xã hội để tuyên truyền và quảng bá về Việt Nam:

Khuyến khích sử dụng mạng xã hội để chia sẻ thông tin tích cực và quảng bá hình ảnh đất nước, con người, và văn hóa tốt đẹp của Việt Nam.

Vận động người thân và người xung quanh tham gia giáo dục và bảo vệ trẻ em và vị thành niên:

Khuyến khích việc tham gia giáo dục và bảo vệ trẻ em và vị thành niên trong việc sử dụng mạng xã hội một cách an toàn và lành mạnh.

Những quy định này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc sử dụng mạng xã hội một cách có trách nhiệm, đạo đức và tuân thủ pháp luật. Đồng thời, các quy định cũng khuyến khích việc bảo vệ thông tin cá nhân và đảm bảo tính chân thực trực tuyến, đóng góp vào việc xây dựng môi trường mạng xã hội tích cực và an toàn.

Chế tài xử phạt đối với các hành vi vi phạm

Xử phạt vi phạm hành chính:

Theo quy định tại Điều 101 Nghị định 15/2020/NĐ-CP được sửa đổi bởi Nghị định 14/2022/NĐ-CP về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bưu chính, viễn thông, tần số vô tuyến điện, công nghệ thông tin và giao dịch điện tử, hành vi vi phạm các quy định về trách nhiệm sử dụng dịch vụ mạng xã hội được xử phạt với các mức phạt như sau:

“1. Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng đối với hành vi lợi dụng mạng xã hội để thực hiện một trong các hành vi sau:

a) Cung cấp, chia sẻ thông tin giả mạo, thông tin sai sự thật, xuyên tạc, vu khống, xúc phạm uy tín của cơ quan, tổ chức, danh dự, nhân phẩm của cá nhân;

b) Cung cấp, chia sẻ thông tin cổ súy các hủ tục, mê tín, dị đoan, dâm ô, đồi trụy, không phù hợp với thuần phong, mỹ tục của dân tộc;

c) Cung cấp, chia sẻ thông tin miêu tả tỉ mỉ hành động chém, giết, tai nạn, kinh dị, rùng rợn;

d) Cung cấp, chia sẻ thông tin bịa đặt, gây hoang mang trong Nhân dân, kích động bạo lực, tội ác, tệ nạn xã hội, đánh bạc hoặc phục vụ đánh bạc;

đ) Cung cấp, chia sẻ các tác phẩm báo chí, văn học, nghệ thuật, xuất bản phẩm mà không được sự đồng ý của chủ thể quyền sở hữu trí tuệ hoặc chưa được phép lưu hành hoặc đã có quyết định cấm lưu hành hoặc tịch thu;

e) Quảng cáo, tuyên truyền, chia sẻ thông tin về hàng hóa, dịch vụ bị cấm;

g) Cung cấp, chia sẻ hình ảnh bản đồ Việt Nam nhưng không thể hiện hoặc thể hiện không đúng chủ quyền quốc gia;

h) Cung cấp, chia sẻ đường dẫn đến thông tin trên mạng có nội dung bị cấm.

Phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng đối với hành vi tiết lộ thông tin thuộc danh mục bí mật nhà nước, bí mật đời tư của cá nhân và bí mật khác mà chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự.

Biện pháp khắc phục hậu quả:

Buộc gỡ bỏ thông tin sai sự thật hoặc gây nhầm lẫn hoặc thông tin vi phạm pháp luật do thực hiện hành vi vi phạm quy định tại các khoản 1 và 2 Điều này.”

Xử phạt vi phạm hình sự:

Tuỳ vào thông tin được đăng tải, các cá nhân thực hiện có thể gánh chịu trách nhiệm bao gồm nhưng không giới hạn các tội phạm được liệt kê dưới đây theo quy định tại Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017):

“Điều 155. Tội làm nhục người khác

Người nào xúc phạm nghiêm trọng nhân phẩm, danh dự của người khác, thì bị phạt cảnh cáo, phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm.

Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm:

a) Phạm tội 02 lần trở lên;

b) Đối với 02 người trở lên;

c) Lợi dụng chức vụ, quyền hạn;

d) Đối với người đang thi hành công vụ;

đ) Đối với người dạy dỗ, nuôi dưỡng, chăm sóc, chữa bệnh cho mình;

e) Sử dụng mạng máy tính hoặc mạng viễn thông, phương tiện điện tử để phạm tội;

g) Gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 31% đến 60%.

Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 05 năm:

a) Gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên;

b) Làm nạn nhân tự sát.

Người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.”

“Điều 288. Tội đưa hoặc sử dụng trái phép thông tin mạng máy tính, mạng viễn thông

Người nào thực hiện một trong các hành vi sau đây, thu lợi bất chính từ 50.000.000 đồng đến dưới 200.000.000 đồng hoặc gây thiệt hại từ 100.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng hoặc gây dư luận xấu làm giảm uy tín của cơ quan, tổ chức, cá nhân, thì bị phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 200.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc bị phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm:

a) Đưa lên mạng máy tính, mạng viễn thông những thông tin trái với quy định của pháp luật, nếu không thuộc một trong các trường hợp quy định tại các điều 117, 155, 156 và 326 của Bộ luật này;

b) Mua bán, trao đổi, tặng cho, sửa chữa, thay đổi hoặc công khai hóa thông tin riêng hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân trên mạng máy tính, mạng viễn thông mà không được phép của chủ sở hữu thông tin đó;

c) Hành vi khác sử dụng trái phép thông tin trên mạng máy tính, mạng viễn thông.

Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tiền từ 200.000.000 đồng đến 1.000.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 02 năm đến 07 năm:

a) Có tổ chức;

b) Lợi dụng quyền quản trị mạng máy tính, mạng viễn thông;

c) Thu lợi bất chính 200.000.000 đồng trở lên;

d) Gây thiệt hại 500.000.000 đồng trở lên;

đ) Xâm phạm bí mật cá nhân dẫn đến người bị xâm phạm tự sát;

e) Gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội hoặc quan hệ đối ngoại của Việt Nam;

g) Dẫn đến biểu tình.

Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 200.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.”

Có thể thấy, việc đăng tải thông tin trên mạng xã hội cần được xem xét dựa trên các quy tắc luật định và những chế tài phát sinh khi xảy ra hành vi vi phạm. Vì vậy, mỗi chúng ta khi sử dụng mạng xã hội phải cân nhắc kĩ lưỡng khi chia sẻ thông tin trên nền tảng mạng xã hội nhằm tạo dựng một môi trường mạng văn minh, tiến bộ, cũng như tránh khỏi việc bị xử phạt không đáng có. Trên đây là bài viết “Những vấn đề cần lưu ý khi đăng tải thông tin trên mạng xã hội”. Nếu có bất cứ câu hỏi nào, các bạn có thể bình luận hoặc liên hệ qua thông tin dưới đây.